Dị dạng động – tĩnh mạch là gì?
Dị dạng động tĩnh mạch là một bệnh phức tạp nhất trong những dị dạng mạch máu, một bệnh bẩm sinh chiếm dưới 1% dân số.
Bình thường máu từ tim sẽ đi theo các động mạch, đến các cơ quan qua các mạch máu nhỏ và mao mạch, rồi theo tĩnh mạch về tim. Như thế, máu trong mao mạch và tĩnh mạch sẽ có áp lực thấp, phù hợp với cơ thể.
Trong bệnh dị dạng động tĩnh mạch, máu sẽ đi tắc trực tiếp từ động mạch sang tĩnh mạch qua trung gian một đám rối mạch máu bất thường, gọi là ổ dị dạng. Khi đó, máu trong ổ dị dạng và tĩnh mạch sẽ cao hơn rất nhiều so với bình thường.
Ổ dị dạng sẽ phát triển theo thời gian, làm cho máu không đến được cơ quan, và lượng máu theo đường tắc trở về tim với lưu lượng cao.
Chẩn đoán bệnh như thế nào?
Bệnh phát triển qua 04 giai đoạn:
Giai đoạn 1: Bệnh im lặng, biểu hiện bên ngoài chỉ là một cái bớt xanh xanh, tim tím, ấm. Giai đoạn này có thể phát hiện bằng siêu âm mạch máu.
Giai đoạn 2: Ổ dị dạng tăng kích thước, đập theo nhịp tim, sờ vào có cảm giác rung như sờ vào lưng mèo, có thể biểu hiện ra ngoài bởi các tĩnh mạch nổi ngoằn ngoèo dưới da.
Giai đoạn 3: Phá huỷ. Biến đổi da, loét, chảy máu, hoại tử.
Giai đoạn 4. Suy tim và cuối cùng là tử vong do biến chứng.
Điều trị bệnh:
Trước đây bệnh dị dạng động – tĩnh mạch được cho là một bệnh không chữa khỏi. Các phương pháp chữa bệnh chỉ có thể làm giảm tạm thời, nhưng sao đó bệnh sẽ phát triển trở lại, nhiều khi còn nặng nề hơn trước. Có 02 phương pháp điều trị chính: phẫu thuật và can thiệp nội mạch.
Phẫu thuật: chỉ có một số rất ít bệnh với ổ dị dạng kích thước nhỏ, khu trú, nằm ở những vùng có thể cắt bỏ hoàn toàn mới có thể được chữa khỏi bằng phâux thuật. Nếu cắt không trọn vẹn, phần còn sót lại sẽ tái sinh.
Can thiệp nội mạch: các phương pháp điều trị xâm lấn tối thiểu, bằng cách đâm kim vào trong mạch máu, qua đó đưa những ống dẫn rất nhỏ đến tận bên trong ổ dị dạng, qua đó bơm thuốc làm tiêu huỷ dị dạng. Trước đây, đã có nhiều dạng thuốc, hoá chất khác nhau được sử dụng để điều trị dị dạng này, nhưng đa phần chỉ hiệu quả tạm thời trong thời gian ngắn, bởi vì các chỉ làm tắc ổ dị dạng mà không triệt tiêu khả năng tái sinh của chúng.
Chỉ có duy nhất ethanol đậm đặc là có thể triệt tiêu khả năng tái sinh của ổ dị dạng nên bệnh không tái phát. Đây cũng chính là kỹ thuật được đăng ký đầu tiên trong nước vào năm 2015.